Spotkanie 3: 5 stycznia 2009r. ŚWIĘTY PAWEŁ - MISJONARZ: Druga podróż misyjna

Plan spotkania:

  • Życie i działalność Pawła
  • Głoszenie Ewangelii w Antiochii, rozstanie Pawła i Barnaby
  • Powołanie Tymoteusza
  • Głoszenie Ewangelii w Azji Mniejszej
  • Udzielenie chrztu Lidii
  • Paweł w więzieniu w Filippi
  • Paweł w Atenach na Areopagu
  • Nauczanie w Koryncie

Druga wyprawa misyjna Pawła

Druga wyprawa misyjna Pawła

Życie i działalność Pawła

Po powrocie do Antiochii Paweł i Barnaba składają sprawozdanie ze swej misyjnej działalności. Wtedy doszło do poważnego konfliktu. By nie odstraszać nawróconych hellenistów od nowej wiary, Apostołowie zwolnili ich od nakazów religii mojżeszowej, twierdząc, że one ich nie obowiązują. Natomiast nawróceni Żydzi uważali, że chrześcijaństwo może być tylko nową formą judaizmu, a nie nową religią. Domagali się egzekwowania od nawróconych pogan Prawa Mojżeszowego. Problem ten rozwiązuje Sobór Jerozolimski (ok 49 r.), który uważa, że chrześcijanie nie są zobowiązani do przyjęcia Prawa Mojżeszowego (Dz 15, Ga 2,3-6). Istnieje ciągłość polegająca na wierze w tego samego Boga i Jego obietnice, tak jak uwierzył w nie Abraham. Najlepszym wypełnieniem obietnicy Boga Jahwe jest sam Chrystus. Wiara w Jezusa Chrystusa zawiera ciągłość z wiarą Starego Testamentu.

Głoszenie Ewangelii w Antiochii, rozstanie Pawła i Barnaby
Dz 15, 35-40

A Paweł i Barnaba przebywali w Antiochii, nauczali i razem z wielu innymi głosili słowo Pańskie. Po pewnym czasie powiedział Paweł do Barnaby: Wróćmy już i zobaczmy, jak się mają bracia we wszystkich miastach, w których głosiliśmy słowo Pańskie. Barnaba chciał również zabrać Jana, zwanego Markie, ale Paweł prosił, aby nie zabierał z sobą tego, który odszedł od nich w Pamfilii i nie brał udziału w ich pracy.
Doszło do ostrego starcia, tak że się rozdzielili: Barnaba zabrał Marka i popłynął na Cypr, a Paweł dobrał sobie za towarzysza Sylasa i wyszedł, polecony przez braci łasce Pana.

Barnaba pochodził z Cypru. Nazwa wyspy oznacza dosłownie ,;z wyspy miedzi"). Odegrał on bardzo ważną rolę w publicznej działalności Pawła. Właśnie na Cyprze osiedlali się chrześcijanie, którzy byli zmuszeni wskutek pierwszych prześladowań do opuszczenia Palestyny. W niespełna rok po Soborze Jerozolimskim wyruszył Apostoł Paweł w drugą podróż misyjną, było to około roku 50-52. Początkowo towarzyszył mu Sylas, a potem dołączają Tymoteusz i Łukasz. Niewykluczone, że miastem rodzinnym Barnaby była Salamina, stolica wyspy. Salaminę nawiedził Paweł i jego towarzysze podczas pierwszej wyprawy misyjnej Pawła (Dz 13,4).
Wyruszając z Antiochii Paweł odwiedził uprzednio założone Kościoły w Syrii i Cylicji. Tak więc wyprawa ta nie miała na celu zdobywania nowych terenów dla Ewangelii, lecz była traktowana jako wizyta duszpasterska. Wizyta ta umożliwiała zorientowanie się w sytuacji religijnej niedawno założonych Kościołów. Taki charakter posiadała ponowna obecność Pawła i Sylasa wśród wiernych Syrii, Cylicji i Likaonii. W miejscowości Listra spotkali pewnego uczenia imieniem Tymoteusz. Paweł zrozumiał, że natrafił na odpowiedniego człowieka, a bracia z Listry dali mu bardzo dobrą opinię. Paweł powierzył mu głoszenie Ewangelii.

Powołanie Tymoteusza
Dz 16, 1 - 5

Przybył także do Derbe i Listry. Był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz, syn Żydówki, która przyjęła wiarę, i ojca Greka. Bracia z Listry dawali o nim dobre świadectwo. Paweł postanowił zabrać go z sobą w podróż. Obrzezał go jednak ze względu za Żydów, którzy mieszkali w tamtejszych stronach. Wszyscy bowiem wiedzieli, że ojciec jego był Grekiem. Kiedy przechodzili przez miasta, nakazywali im przestrzegać postanowień powziętych w Jerozolimie przez Apostołów i starszych. Tak więc utwierdzały się Kościoły w wierze i z dnia na dzień rosły w liczbę..

Apostoł Paweł być może uznał, że stan już założonych gmin jest zadowalający i podjął decyzję udania się w nowe regiony. Znów jednak Duch Jezusa skierował ich kroki w inną stronę: przez Myzję dotarli do Troady. W Troadzie zaś Paweł miał w nocy widzenie.

Apostoł Paweł znalazł się pod wpływem sugestii tajemniczego Macedończyka w Filippi. Paweł otrzymał bardzo konkretne pouczenie, dokąd ma się udać ze słowem Bożym. Być może tym poleceniem musiał być nawet zaskoczony. Nie sądził chyba, że trzeba mu będzie opuścić ląd małoazjatycki i przeprawić się do Europy, gdy wyruszał w drogę stosunkowo niedaleką i po to tylko, aby nawiedzić Kościoły pozakładane w czasie pierwszej podróży.

Kavalla (staroż. Neapolis) miasto na macedońskim wybrzeżu Morza Egejskiego

Św. Paweł - mozaika z Kawali

Kavalla (staroż. Neapolis) miasto na macedońskim wybrzeżu Morza Egejskiego

Św. Paweł - mozaika z Kawali

Głoszenie Ewangelii w Azji Mniejszej
Dz 16, 6 - 10

Przeszli Frygię i krainę galacką, ponieważ Duch Święty zabronił im głosić słowo w Azji. Przybywszy do Myzji, próbowali przejść do Bitynii, ale Duch Jezusa nie pozwolił im, przeszli więc Myzję i zeszli do Troady. W nocy miał Paweł widzenie: jakiś Macedończyk stanął [przed nim] i błagał go: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam! Zaraz po tym widzeniu staraliśmy się wyruszyć do Macedonii w przekonaniu, że Bóg nas wezwał, abyśmy głosili im Ewangelię.

Paweł i Sylas przybyli do Macedonii z Neapolis (Dz 16,12). Kavalla (staroż. Neapolis) jest miastem na macedońskim wybrzeżu Morza Egejskiego, naprzeciw wyspy Thassos. Jest to miasto portowe. Paweł znalazł się w Filippi. Filippi była miastem we wschodniej Macedonii, została nazwana ku czci macedońskiego władcy Filipa II. W 42 roku była polem bitwy między Oktawianem Antoniuszem a Brutusem i Kasjuszem. Filippi leżała niedaleko Tesalonik.
Tu początki działalności misyjnej Pawła były bardzo skromniutkie. Właśnie tu w Filippi nie było nawet synagogi, w której Paweł mógłby, wedle przyjętego zwyczaju, nawiązać pierwsze kontakty z miejscową ludnością. W każdym razie w gromadce ludzi zebranych nad rzeką poza miastem nie było ani jednego mężczyzny: były tam same niewiasty. Rzeka, to najprawdopodobniej strumyk Anglista. Wśród słuchaczek Pawła wyróżniała się kobieta z miasta Tiatyry imieniem Lidia, zajmująca się sprzedażą purpurowej tkaniny. W Filippi znalazła się przypadkowo, zapewne w związku ze swą pracą zawodową, ale za owym zrządzeniem losu znajdował się najwyraźniej Duch Święty, który też otworzył jej serce, tak że uważnie słuchała słów Pawła (Dz 16, 14). Lidia była pierwszą osobą na naszym starym kontynencie, która przyjęła Chrzest Święty. Lidia - to pierwsza ochrzczona Europejka. W Filippi też została założona pierwsza na terenie Europy gmina chrześcijańska.

św. Lidia Filippi, miejsce związane z chrztem św. Lidii

św. Lidia

Filippi, miejsce związane z chrztem św. Lidii

Udzielenie chrztu Lidii
Dz 16,11-15

Odbiwszy od lądu w Troadzie popłynęliśmy wprost do Samotraki, a następnego dnia do Neapolu, a stąd do Filippi, głównego miasta tej części Macedonii, które jest [rzymską] kolonią. W tym mieście spędziliśmy kilka dni.
W szabat wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie - jak sądziliśmy - było miejsce modlitwy. I usiadłszy rozmawialiśmy z kobietami, które się zeszły Przysłuchiwała się nam też pewna "bojąca się Boga" kobieta z miasta Tiatyry imieniem Lidia, która sprzedawała purpurę. Pan otworzył jej serce, tak że uważnie słuchała słów Pawła.
Kiedy została ochrzczona razem ze swym domem, poprosiła nas: Jeżeli uważacie mnie za wierną Panu - powiedziała - to przyjdźcie do mego domu i zamieszkajcie w nim! I wymogła to na nas.

Filippi - ruiny agory

Filippi - ruiny agory

W Filippi Paweł nie tylko chrzcił, lecz także wypędzał złe duchy. Opętaną okazała się pewna niewolnica, która wróżyła i była źródłem dochodów dla jej właścicieli. Pawła i jego towarzyszy wprost nie atakowała. Przeciwnie, to co wypowiadała pod adresem chrześcijańskich misjonarzy; mogło być uważane nawet za wyraz złożonego im hołdu. Wypędzenie z niej złego ducha rodziło w właścicielach niewolnicy obawę przed utratą zysków. Oskarżyli oni Pawła i Sylaba o zakłócenie porządku publicznego. Sytuacja stała się niebezpieczna. Paweł i Sylas nawet nie zdołali udowodnić, że są obywatelami rzymskimi. Mimo wyraźnego zakazu doszło do biczowania. Pierwsze uwięzienie Pawła - bo wydaje się, że było to pierwsze uwięzienie - trwało na szczęście nawet niecałą noc. Mury tego więzienia - co więcej, nawet więzienne dyby - opuścił Paweł dzięki specjalnej interwencji Bożej, ujawnionej na zewnątrz w postaci trzęsienia ziemi. Stało to się tak, aby skrócić drogę nawrócenia stróżów więziennych na chrześcijaństwo.
W późniejszych czasach tzn. w latach 56-57 z więzienia w Efezie (Flp 1,7.13-17) Paweł napisał List do Filipin.

Paweł w więzieniu w Filippi
Dz 16,16-28

Kiedyśmy szli na miejsce modlitwy, zabiegła nam drogę jakaś niewolnica, opętana przez ducha, który wróżył. Przynosiła ona duży dochód swym panom. Ona to, biegnąc za Pawłem i za nami wołała: Ci ludzie są sługami Boga Najwyższego, oni wam głoszą drogę zbawienia Czyniła to przez wiele dni, aż Paweł mając dość tego, odwrócił się i powiedział do ducha: Rozkazuję ci w imię Jezusa Chrystusa, abyś z niej wyszedł. I w tejże chwili wyszedł.
Gdy panowie jej spostrzegli, że przepadła nadzieja ich zysku, pochwycili Pawła i Sylasa, zawlekli na rynek przed władzę, stawili przed pretorami i powiedzieli: Ci ludzie sieją niepokój w naszym mieście. Są Żydami i głoszą obyczaje, których my, Rzymianie, nie możemy przyjmować ani stosować się do nich. Zbiegł się tłum przeciwko nim, a pretorzy kazali zedrzeć z nich szaty i siec ich rózgami. Po wymierzeniu wielu razów wtrącili ich do więzienia, przykazując strażnikowi, aby ich dobrze pilnował. Otrzymawszy taki rozkaz, wtrącił ich do wewnętrznego lochu i dla bezpieczeństwa zakuł im nogi w dyby.
O północy Paweł i Sylas modlili się, śpiewając hymny Bogu. A więźniowie im się przysłuchiwali. Nagle powstało silne trzęsienie ziemi, tak że zachwiały się fundamenty więzienia. Natychmiast otwarły się wszystkie drzwi i ze wszystkich opadły kajdany. Gdy strażnik zerwał się ze snu i zobaczył drzwi więzienia otwarte, dobył miecza i chciał się zabić, sądząc, że więźniowie uciekli.
Nie czyń sobie nic złego, bo jesteśmy tu wszyscy! - krzyknął Paweł na cały głos.

Filippi - ruiny bazyliki Filippi � teatr antyczny

Filippi - ruiny bazyliki

Filippi - teatr antyczny

Jeszcze tej samej godziny, w nocy strażnik wziął ze sobą Pawła i Sylaba, obmył ich rany i przyjął chrzest wraz z całym domem. Wszystkie dole i niedole, jakie wypadło przeżyć Pawłowi w Filippi, a zwłaszcza życzliwość okazana Apostołowi przez tamtejszych chrześcijan, sprawiły, że w jego wspomnieniach Filipianie będą zajmować szczególne miejsce.

Kolejnym etapem drugiej podróży Pawła na terenie Grecji były Tesaloniki. Tesaloniki (dziś Saloniki) są miastem założonym w 315 r. p.Ch., są stolicą Macedonii i największym portem Europy płd.-wsch. Tesaloniki były miejscem pobytu i apostołowania Pawła (Dz 17,1-9). Apostoł napisał z Koryntu Pierwszy List do Tesaloniczan (najstarsze pismo Nowego Testamentu), a następnie Drugi List do Tesaloniczan. Z Tesalonik także pochodził nawrócony na chrześcijaństwo Żyd Arystarch, który towarzyszył Pawłowi w jego III podróży misyjnej w Azji Mniejszej (Dz 19,29; 27,2; Kol 4,10-11). Wspominając swój pobyt w Tesalonice Apostoł Paweł dał do zrozumienia, jak bardzo jego serce było wypełnione troską o wiernych tamtejszego Kościoła. Jej wyrazem było wysłanie do Tesaloniki Tymoteusza. Miał on utwierdzić i umocnić Tesaloniczan w wierze.

Barea � miejsce upamiętniające pobyt św. Pawła Ateny, Areopag

Barea - miejsce upamiętniające pobyt św. Pawła

Ateny, Areopag

Miejscowi chrześcijanie wysłali Pawła i Sylasa do Berei (Dz 17, 10). Veria (staroż. Berea) jest miastem w okręgu macedońskim zwanym Emantia. Paweł przemawiał tutaj do wspólnoty żydowskiej i odnosił sukcesy, zakończone jednak sprzeciwem ze strony Żydów. Gdy Żydzi z Tesalonik dowiedzieli, że Paweł głosi Śłowo Boże, przyszli więc podburzyli tłumyi wznieśli rozruchy. Tym razem nie czekano już na interwencję władz rzymskich. Z Barei wywodził się także Sopater (Dz 20,4), który później towarzyszył Pawłowi w wyprawie misyjnej. Tu też miejscowi chrześcijanie wysłali Pawła z miasta, aby szedł ku morzu. Apostoł Paweł przybył do Aten i Koryntu.
Będąc w Atenach - ośrodku i centrum kultury hellenistycznej, Paweł na Areopagu wygłosił słynną mowę, w której podkreślił, że człowiek może z otaczającego go świata, swoim rozumem, dojść do poznania Boga. Po tej rozmowie niewielu przyjęło chrzest. Między nimi był Dionizy Areopagita, który później został pierwszym biskupem Aten. Ateny są stolicą Grecji; według legendy założone ok. 1550 r. p.Ch. przez Kekropsa pod nazwą Kekropia. Z Aten Paweł posłał po Tymoteusza i Sylasa (l Tes 3, 1-2).

Paweł w Atenach na Areopagu
Dz 17, 18 - -34

Niektórzy z filozofów epikurejskich i stoickich rozmawiali z nim: Cóż chce powiedzieć ten nowinkarz - mówili jedni, a drudzy: - Zdaje się, że jest zwiastunem nowych bogów - bo głosił Jezusa i zmartwychwstanie.
Zabrali go i zaprowadzili na Areopag, i zapytali: Czy moglibyśmy się dowiedzieć, jaką to nową naukę głosisz?
Bo jakieś nowe rzeczy wkładasz nam do głowy. Chcielibyśmy więc dowiedzieć się, o co właściwie chodzi.
A wszyscy Ateńczycy i mieszkający tam przybysze poświęcają czas jedynie albo mówieniu o czymś, albo wysłuchiwaniu czegoś nowego.
Mężowie ateńscy - przemówił Paweł stanąwszy w środku Areopagu - widzę, że jesteście pod każdym względem bardzo religijni.
Przechodząc bowiem i oglądając wasze świętości jedną po drugiej, znalazłem też ołtarz z napisem: "Nieznanemu Bogu". Ja wam głoszę to, co czcicie, nie znając.

Ateny - tablica upamiętniające wystąpienie św. Pawła na Areopagu Ateny, Efsconi � greccy żołnierze

Ateny - tablica upamiętniające wystąpienie św. Pawła na Areopagu

Ateny, Efsconi - greccy żołnierze

Bóg, który stworzył świat i wszystko na nim, On, który jest Panem nieba i ziemi, nie mieszka w świątyniach zbudowanych ręką ludzką i nie odbiera posługi z rąk ludzkich, jak gdyby czegoś potrzebował, bo sam daje wszystkim życie i oddech, i wszystko.
On z jednego /człowieka/ wyprowadził cały rodzaj ludzki, aby zamieszkiwał całą powierzchnię ziemi. Określił właściwie czasy i granice ich zamieszkania, aby szukali Boga, czy nie znajdą Go niejako po omacku.
Bo w rzeczywistości jest On niedaleko od każdego z nas.
Bo w nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy, jak też powiedzieli niektórzy z waszych poetów: Jesteśmy bowiem Jego rodu. Będąc więc z rodu Bożego, nie powinniśmy sądzić, że Bóstwo jest podobne do złota albo do srebra, albo do kamienia, wytworu rąk i myśli człowieka. Nie zważając na czasy nieświadomości, wzywa Bóg teraz wszędzie i wszystkich ludzi do nawrócenia, dlatego że wyznaczył dzień, w którym sprawiedliwie będzie sądzić świat przez Człowieka, którego na to przeznaczył, po uwierzytelnieniu Go wobec wszystkich przez wskrzeszenie Go z martwych. Gdy usłyszeli o zmartwychwstaniu, jedni się wyśmiewali, a inni powiedzieli: Posłuchamy cię o tym innym razem. Tak Paweł ich opuścił. Niektórzy jednak przyłączyli się do niego i uwierzyli. Wśród nich Dionizy Areopagita i kobieta imieniem Damaris, a z nimi inni.

Mowa Pawła na Areopagu jest przykładem dialogu z odmienną kulturą. Zaczyna od wyrażenia aprobaty dla oczekiwań świata pogańskiego, a następnie głosi Boga Duchowego i Zmartwychwstanie Jezusa. Mowa to choć spójna kończy się klęską. Paweł będzie oskarżał tę pełną pychy mądrość.

Kolejnym - ostatnim zresztą - etapem drugiej podróży Pawła na terenie Grecji był Korynt. Korynt w czasach Apostoła Pawła był dynamicznie rozwijającym się miastem, usytuowanym w ważnym strategicznie punkcie kraju. Korynt to potężny port i symbol rozpusty („córy Koryntu”). W tym największym mieście portowym, liczącym ok. 600-800 tys. mieszkańców Paweł wraz z Sylasem, Tymoteuszem i Łukaszem pozostał około półtora roku. Pomimo niechęci wielu Żydów Paweł nauczał Dobrej Nowiny w synagogach. Po nawróceniu prokonsula Kryspusa, nie miał prawa wstępu do Domu Modlitwy, a więc nauczał u Kryspusa w domu. Pozyskał tam dla Jezusa wielu nowych, dobrych wyznawców. W Koryncie Paweł przez swoją posługę Słowa bardzo mocno zakorzeniał Ewangelię. Paweł poznał tu małżeństwo: Pryscylę i Akwilę, u których zamieszkał, pracował tzn. wyrabiał namioty i głosił Słowo Boże. W tym mieście Paweł założył wspólnotę chrześcijańską (Dz 18, 1-18).

Kanał Koryncki Korynt - pozostałości miasta

Kanał Koryncki

Korynt - pozostałości miasta

Paweł naucza w Koryncie
Dz 18, 1 - 11

Potem opuścił Ateny i przybył do Koryntu.
Znalazł tam pewnego Żyda, imieniem Akwila, rodem z Pontu, który z żoną Pryscyllą przybył niedawno z Italii, ponieważ Klaudiusz wysiedlił z Rzymu wszystkich Żydów. Przyszedł do nich, a ponieważ znał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich i pracował; zajmowali się wyrobem namiotów A co szabat rozprawiał w synagodze i przekonywał tak Żydów, jak i Greków. Kiedy Sylas i Tymoteusz przyszli z Macedonii, Paweł oddał się wyłącznie nauczaniu i udowadniał Żydom, że Jezus jest Mesjaszem. A kiedy się sprzeciwiali i bluźnili, otrząsnął swe szaty i powiedział do nich: Krew wasza na waszą głowę, jam nie winien. Od tej chwili pójdę do pogan.
Odszedł stamtąd i poszedł do domu pewnego „czciciela Boga”, imieniem Tycjusz Justus. Dom ten przylegał do synagogi. Przełożony synagogi, Kryspus, uwierzył w Pana z całym swym domem, wielu też słuchaczy korynckich uwierzyło i przyjmowało wiarę i chrzest. W nocy Pan przemówił do Pawła w widzeniu: Przestań się lękać, a przemawiaj i nie milcz, bo Ja jestem z tobą i nikt nie targnie się na ciebie, aby cię skrzywdzić, dlatego że wiele ludu mam w tym mieście.
Pozostał więc i głosił im słowo Boże przez rok i sześć miesięcy. Kiedy Gallio został prokonsulem Achai, Żydzi jednomyślnie wystąpili przeciw Pawłowi i przyprowadzili go przed sąd.

Paweł stanął przed sądem prokonsula rzymskiego Gallio. Żydzi zarzucali mu, że namawiał lud do czczenia Boga niezgodnie z Prawem. Natomiast Gallio uważał, że jest to spór o słowa i nazwy, nakazał rozpatrzyć skargę we własnym zakresie i wypędził ich z sądu. Prokonsul Galio uznał z punktu widzenia politycznego niewinność Pawła, a tym samym całego chrześcijaństwa.
Dobrze znamy początkowe losy tej wspólnoty, przede wszystkim z Pierwszego i Drugiego Listu do Koryntian. Najprawdopodobniej w Koryncie powstają dwa listy do Tesaloniczan. Następnie Apostoł wraca do Antiochii.
W Kenchrach, w porcie nad Zatoką Sarońską Apostoł Paweł odpływając w drogę do Efezu „ostrzygł się”, bo złożył taki ślub (Dz 18,18). Następnie z Efezu wyruszył do Jerozolimy i zakończył II podróż misyjną.

Grecja � Klasztory w meteorach

Grecja - Klasztory w meteorach

Modlitwa do Świętego Pawła Apostoła

Święty Pawle,
Apostole pełen gorliwości,
uproś nam głęboką wiarę,
niewzruszoną nadzieję,
gorącą miłość do Chrystusa,
abyśmy mogli z Tobą powiedzieć:
„Nie żyję już ja,
lecz żyje we mnie Chrystus.”
Pomóż nam stawać się
świadkami jego prawdy
pośród mroków naszych czasów;
oddanymi synami i córkami
Jego Kościoła.
Z Tobą wielbimy Boga,
naszego Ojca:
„Jemu chwała w Kościele
i w Chrystusie,
przez wszystkie wieki wieków.”
Amen.

Duch Święty jest spotkaniem

To, czego Paweł doświadcza podczas spotkania ze Zmartwychwstałym, staje się treścią jego nauczania.

Paweł doznał

  • Dz 26,13 Oświecenia: „Zobaczyłem światło z nieba jaśniejsze od słońca”.
  • Dz 26,15 Wyzwolenia: „Jestem Jezus, którego ty prześladujesz”.
  • Dz 26,16 Przebaczenia: „Podnieś się jednak i stań na nogi”.

Paweł został posłany

  • Dz 26,18 Aby oświecać: „abyś otworzył im oczy, odwrócił ich od ciemności ku światłu...”.
  • Dz 26,18 Aby wyzwalać: „abyś odwrócił ich od władzy szatana do Boga”.
  • Dz 26,18 Aby udzielać przebaczenia: „aby przez wiarę we Mnie otrzymali odpuszczenie grzechów”.

Proś Ducha Świętego, aby twoje spotkanie z Jezusem czynił coraz bardziej autentycznym:

Duchu Święty,
bądź światłem na mojej drodze,
płonącym ogniem w sercu;
uzdrów moje zranienia
balsamem Twojej miłości.